Hop
Hop en in het Latijn Humulus lupulus. Een klimplant waarvan de vrouwelijke bloemen gebruikt wordt in de bierindustrie.
Plantbeschrijving
De plant is vooral bekend om de 'hopbellen', dit zijn de bloemen van de vrouwelijke plant en de belangrijkste reden
waarom de plant gekweekt wordt. De etherische olie uit de hopbellen geeft bier zijn bittere smaak en heeft ook nog een
conserverende werking. Rond de 13e eeuw heeft men ontdekt dat hop bier langer houdbaar maakte en wordt het
gebruikt in Nederland. In Duitsland wordt het al ver langer gebruikt waarschijnlijk al vanaf de 9e eeuw. Nog verder terug,
naar de Romeinse tijd, werden de hopscheuten al gegeten.
De Romeinse historicus Plinius, 1e eeuw v Chr., omschrijft de hop als een plant dat lustig tussen de wilg groeit en deze
helemaal overwoekert waardoor de wilg doodgaat. De hop doodt de wilg op eenzelfde manier als een wolf tussen
schapen. Lupulus betekend 'kleine wolf'. (Lupus = wolf)
De oorsprong van humulus is niet duidelijk. Er zijn aanwijzingen dat het verwijst naar humus, de voedzame grond waarin
de plant groeit. Maar ook zijn er verwijzingen naar humela, een plantengroep. Volgens het ABC van het plantenlatijn kan
het ook een Middeleeuwse latinisering van een Slavisch woord voor hop zijn.
Tegenwoordig wordt hop, in de bierindustrie, vooral gebruikt voor de smaak en worden andere methodes toegepast om
te conserveren.
De bitterstof uit de hopbellen heet lupuline en de hop komt uit de hennepfamilie (Cannabaceae).
Hop groeit uit een wortelstok in de grond. In het voorjaar komen de hopscheuten (de stengels) boven de grond en
groeien erg snel, tot wel 10 cm per dag. Het geheel verstrengeld in elkaar. De stengels hebben daarvoor een ruw
oppervlak wat het klimmen en vasthouden vereenvoudigd. Een volwassen plant kan daarmee makkelijk een struik tot
kleine boom geheel bedekken.
De hopbloemen bloeien zomers en de oogst hiervan vind plaats zo rond eind augustus - begin september. In de herfst
sterft het bovengrondse deel van de plant af en alleen de dorre stengels wijzen er dan nog op dat er ooit een hopplant
geweest is. De overwintering vind plaats in de grond en het volgende voorjaar begint de hele cyclus weer opnieuwe.
Vroeger werden de hopbellen met de handgeplukt en veroorzaakte de 'hopplukkersziekte', met verschijnselen als
hoofdpijn, ademhalingsklachten en huidirritatie.
Verzorging
Plant heeft iets nodig om in te klimmen, maar is daar niet veeleisend in, een hek, boom, struik of pergola het is allemaal
goed. Zorg wel voor genoeg ruimte want de hop kan tussen de 2 en 15 meter hoog worden. Als je een kleine tuin hebt
kan je de hop in een grote pot zetten. Dan wel de pot even inpakken voor de winter en van tijd tot tijd voeding geven,
want de voeding in de pot heeft de hop zo op met zijn enorme groeikracht. Hop in een pot blijft aanzienlijk kleiner dan in
de volle grond.
Als je hop echt wil gaan kweken is het aan te bevelen om een grote stellage te bouwen zoals proffesionele kwekers dat
ook doen. Het oogsten en in toom houden van de plant is dan een stuk gemakkelijker, want als je de plant zijn gang
laat gaan kruipt hij vrolijk overal in.
Hop groeit bijna overal, ik heb hop zien groeien in Limburg, maar ook in het rivierengebied. Wel altijd op zonnige plekken
met een voedzame bodem en iets vochtig.
Wil je de struik een mooi uiterlijk laten houden is het aan te raden de oude stengels weg te halen, anders heb je na een
paar jaar een hele bos en kan je planten verstikken waar de hop in groeit.
In de keuken / gebruik
Jonge hopscheuten worden beschouwd als een delicatesse. Ze worden gestoken terwijl ze nog onder de grond zitten en
zijn daardoor nog wit van kleur. Een beetje vergelijkbaar met taugé.
Natuurlijk kan je hopbellen nog steeds gebruiken om een lekker thuis gebrouwen bier van te maken. Vooral bij
'onkruidbieren' is het een welkome aanvulling, denk dan aan bier gemaakt van paardebloemwortel en grote kliswortel.
Hopbellen als smaakmaker in bijvoorbeeld cakejes, een onverwachts lekkernij.
Ook de jonge bladeren zijn eetbaar, simpel stomen of koken volstaat.
Probeer ook eens rauwe jonge scheuten door een salade.
Hop heeft ook een rustgevende en slaapverwekkende eigenschap en wordt daarom vaak in thee verwerkt.
Stop met eten wanneer de bladeren en scheuten wat ouder zijn, ze zijn dan stug en niet meer lekker. Maar gelukkig zijn
tegen die tijd weer allemaal andere planten beschikbaar.
Combineer hop vooral met zachte en niet te uitgesproken smaken, anders valt de hop in het niet. Bijvoorbeeld in
combinatie met pasta.